Znamiona barwnikowe to nie tylko problem natury estetycznej, dlatego, jeżeli zauważymy na swoim ciele podejrzane plamki, nie powinniśmy zwlekać z wizytą u dermatologa. Na ich powstawanie najczęściej narażone są osoby, w rodzinach których występują tego typu problemy skórne (podłoże genetyczne), ale także osoby z jasną karnacją, podatne na zwiększone ryzyko oparzeń słonecznych czy też pacjenci z zaburzeniami gospodarki hormonalnej.

Znajdź istotną różnicę

Znamiona barwnikowe to nieprawidłowości rozwojowe, będące skupiskiem silnie mnożących się komórek barwnikowych (melanocytów). Należą do najczęściej występujących zmian skórnych u człowieka. Mogą pojawić się na skórze całego ciała. Część z nich ma charakter wrodzony, natomiast wiele z nich powstaje pod wpływem działania promieniowania UV - wówczas są to tzw. znamiona nabyte, na przykład podczas intensywnych kąpieli słonecznych.

Każdy z nas posiada na swojej skórze około dwudziestu znamion. Należy jednak pamiętać o tym, iż nie wszystkie z nich zagrażają naszemu życiu i zdrowiu. Zwykłe znamiona melanocytowe - określane mianem łagodnych i niegroźnych - są płaskie lub nieznacznie wyniosłe, o wyraźnych granicach, średnicy 2-5 mm, jednolitym zabarwieniu, z widocznym rysunkiem skóry na ich powierzchni. Natomiast atypowe znamiona barwnikowe, które mogą zagrażać naszemu życiu, mają postać wyraźnych plam lub plamek barwnikowych, często z komponentą grudkową, a czasem nawet guzków, wyniosłych ponad powierzchnię skóry. Charakteryzują się niesymetrycznym i nieregularnym kształtem, mają ciemne zabarwienie lub nierównomierny rozkład barwnika. Są wypukłe lub o średnicy większej niż 5 mm. – Znamiona tego typu wymagają niezwłocznej oceny podczas wizyty u dermatologa – radzi dr n. med. Małgorzata Mazur, specjalista dermatolog i wenerolog, Szpital Med Polonia Poznań. – Dodatkowo, naszą czujność powinny wzbudzić zmiany krwawiące, sprawiające ból czy powodujące swędzenie – dodaje. Każda zmiana w obrębie znamienia, jego powiększenie, zmiana kształtu, dolegliwości dodatkowe, na przykład świąd czy też pojawienie się nowego znamienia barwnikowego, powinny w trybie pilnym skierować nas na wizytę do dermatologa.

Skóra – weź ją pod lupę!

Jak w przypadku każdej choroby, niezastąpionym narzędziem walki jest profilaktyka. Wiosna to idealna pora na to, by poddać nasze znamiona wnikliwej diagnostyce. Wczesne wykrycie niebezpiecznych zmian pozwoli bowiem nie tylko na ich ewentualne usunięcie, ale także na regenerację skóry jeszcze przed wakacjami.

Badanie kontrolne u dermatologa pozwala wykryć wszelkiego rodzaju nieprawidłowości w obrębie naszej skóry, ocenić jej stan i kondycję oraz w przypadku stwierdzenia choroby - dobrać odpowiednią metodę leczenia. – W przypadku obecności znamion barwnikowych, w celu postawienia prawidłowej diagnozy, dermatolog wykonuje badanie nazywane dermatoskopią. Jest ono całkowicie bezbolesne i nieinwazyjne – mówi dr n. med. Małgorzata Mazur, specjalista dermatolog i wenerolog. – Polega na przyłożeniu do znamienia dermatoskopu, który umożliwia kilkudziesięciokrotne powiększenie obrazu zmiany skórnej z wyraźnym uwidocznieniem jej koloru oraz struktur niewidocznych gołym okiem. Wynik badania jest udostępniany pacjentowi natychmiast podczas wizyty – dodaje. Metoda, stosowana przez doświadczonego dermatologa, w znaczący sposób przyczynia się do zwiększenia klinicznego rozpoznawania melanocytowych, niemelanocytowych, łagodnych i złośliwych zmian skórnych, w tym czerniaka. Badanie dermatoskopowe można przeprowadzić metodą klasyczną (opisaną powyżej) oraz metodą cyfrową, która dodatkowo umożliwia zapisywanie poszczególnych obrazów skóry w trakcie kolejnych wizyt, co zwiększa możliwość dokładnej obserwacji i analizy znamion. Ma to szczególne znaczenie u pacjentów, którzy posiadają liczne znamiona barwnikowe, wymagające stałej, regularnej obserwacji.

- Jeżeli podczas badania dermatoskopowego zaistnieje podejrzenie zmian nowotworowych czy też stwierdzi się atypowe struktury barwnikowe w obrębie znamienia, konieczne jest jego chirurgiczne usunięcie i poddanie materiału dokładnemu badaniu histopatologicznemu. Zabieg usunięcia znamienia polega na wycięciu go wraz z marginesem skórny zdrowej, tak by mieć pewność, iż zmiana została usunięta w całości – wyjaśnia dr n. med. Małgorzata Mazur, specjalista dermatolog i wenerolog.

Pacjent przed zabiegiem otrzymuje znieczulenie miejscowe, dzięki czemu jest on całkowicie bezbolesny. Po wycięciu założone zostają szwy techniką wykorzystywaną w chirurgii plastyczniej, aby po ich zdjęciu zminimalizować ryzyko pozostania blizny. Jednak obecność blizny czy przebarwienia po zabiegu nie może być porównywana do ryzyka wiążącego się z przeoczeniem znamienia, które mogłoby przekształcić się w czerniaka - nowotwór o wysokiej złośliwości, będący główną przyczyną zgonów spowodowanych nowotworami skóry.